Ο Χαρισματούχος υποτακτικός – Η προσευχή

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΥ
Ο ΧΑΡΙΣΜΑΤΟΥΧΟΣ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΕΦΡΑΙΜ Ο ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΗΣ (1912- 1990)
(47ο )
Παραβήκαμε την υποταγή στο θείο θέλημα και υποταχθήκαμε στην φθορά και τον θάνατο. Τώρα μετανοώντας για το σφάλμα μας προσπαθούμε να επαναφέρομε την ισορροπία, διορθώνοντας τα τραύματά μας με την σωστή κρίση και θέλησή μας. Δεν θέλει ο σκοτισμένος και αιχμάλωτος στα πάθη, στην αδράνεια και τις ακατονόμαστες προφάσεις νους, να επικαλείται τον Χριστό σε βοήθεια. Θα του επιβάλλομε εμείς διά της βίας αυτήν την πράξη, ως το μόνο μας σωσίβιο, αφού ο Κύριος μας λέγει ότι «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. 15,5). Ο Γέροντάς μας Ιωσήφ συνέχεια μας υπενθύμιζε το λόγιο του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, «βία φύσεως διηνεκής».
Μακρολόγησα για την σημασία της ευχής, γιατί η πείρα μας δίδαξε ότι χωρίς την συνεχή επίκληση του παναγίου ονόματος του Σωτήρα μας δεν μπορούμε μόνοι μας να νικήσουμε τις δυνάμεις του σκότους κατά τον αόρατο πόλεμο.
Μην αποθαρρύνεσθε βαδίζοντας «την στενήν και τεθλιμμένην οδόν» (βλ. Ματθ.7,14) της σωτηρίας, διότι μόνο αυτή οδηγεί αλάνθαστα στην Ζωή. Πάλι και πάλι αρχίζετε όταν ο νους αδρανεί, και μην “εκκακείτε” στην καλή προσπάθεια και «εγγύς ο Κύριος πάσι τοις επικαλουμένοις αυτόν» (Ψαλ. 144, 18), για να χαρίσει «υπερεκπερισσού» σε όσους με πόνο και πόθο παρακαλούν, διότι «ουκ εν μέτρω δίδωσι».
Η ευχή είναι ο καθρέπτης της ψυχής του μοναχού. Η εργασία αυτή έχει στάδια και βαθμούς. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι ο άνθρωπος, που από ανάγκη πηγαίνει στην Εκκλησία μπορεί να κάνει τον εαυτό του θυσιαστήριο με την προσευχή. Την πρόοδο προκαλεί η Χάρις και αυτή με την προσευχή γίνεται.
«Η ευχή αρχίζει με τα λόγια “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο. Το δεύτερο στάδιο είναι όταν η ψυχή αφήνει τα πολλά λόγια, γιατί δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, αλλά διασπάται, όταν λέει “Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού ελέησόν με”. Και όταν έλθει σε ανώτερη κατάσταση, αφήνει το ” Χριστέ, Υιέ του Θεού ” και λέει “Ιησού μου, Ιησού μου”. Όταν ο Θεός θέλει να υψώσει την ψυχή ακόμη σε ανώτερο επίπεδο σταματά τα λόγια. Όπως και ο γέρο Ιωσήφ όταν με είχε στην αγκαλιά του, εκφέροντας την προσευχή, είπε λίγα και σταμάτησε, μετά αρπάγηκε σε θεωρία. Όταν με την επιμονή αυτά γίνουν έξη και συνήθεια τότε αποκαλύπτεται η Χάρις με την αίσθηση της αγάπης του Χριστού. Τότε δεν παρακαλεί ο άνθρωπος, αλλά χαίρεται και απολαμβάνει τους καρπούς της πρώτης προσπάθειας και του αγώνα, για να επιμένει στην ευχή. Όταν η Χάρις της ευχής επικρατήσει μέσα στον άνθρωπο τότε αρχίζει η ανακαίνισή του, και ο “παλαιός άνθρωπος” με τις συνήθειες και τα πάθη καταργείται. Παύει τότε ο άνθρωπος να είναι όπως πρίν, αιχμάλωτος στα συναισθήματα αυτού του κόσμου. Το κατά κόσμον ωραίο και θελκτικό δεν κινείται, αλλά αντιθέτως προκαλεί αποστροφή και μένει μόνο ο πόθος της αγάπης του Χριστού που όλα τα συμπληρώνει.